Sąd Okręgowy w Jerozolimie wydał wczoraj (14.03) ostateczny werdykt w sprawie określanej „procesem stulecia o fałszerstwo” – donosi Biblical Archaeology Review.
Oskarżeni Oded Golan i Robert Deutsch zostali uwolnieni przez sąd z wszystkich zarzutów o fałszowanie zabytków archeologicznych.
Sędzia Aharon Farkash wyjaśnił, że nie znaleziono żadnych dowodów na sfałszowanie najważniejszych archeologicznych znalezisk, które dostarczyli oskarżeni kolekcjonerzy.
Chodzi o słynne ossuarium „Jakuba syna Józefa, brata Jezusa”, inskrypcję króla Jehoasza z IX wieku p.n.e. oraz berło z napisem pochodzące z Pierwszej Świątyni. Również w przypadku kilku innych zabytków, min. ostrakonu ze „skargą wdowy” i ostrakonu „o trzech szeklach”, nie znaleziono jednoznacznych dowodów fałszerstwa.
Proces sądowy ciągnął się ponad pięć lat. Przesłuchano 138 świadków, zbadano ponad 4000 eksponatów, a akta sprawy zajmują 12 000 stron. Sędzia Aharon Farkash, który 14 marca br. uniewinnił oskarżonych z zarzutów podrabiania zabytków, uzasadnienie werdyktu zawarł na 474 stronach.
Oded Golan i Robert Deutsch
Oskarżonymi w tej głośnej sprawie byli Oded Golan, kolekcjoner antyków, posiadacz jednej z najważniejszych kolekcji w Izraelu (utrzymał się wobec niego tylko pomniejszy zarzut o handel zabytkami bez zezwolenia) oraz Robert Deutsch, najbardziej wpływowy handlarz starożytnościami w Izraelu, również wykładowca na Uniwersytecie w Hajfie, nadzorca prac archeologicznych w Megiddo i autor naukowych książek o międzynarodowej renomie (uniewinniony z wszystkich zarzutów).
Początek sprawy miał miejsce w 2003 roku, gdy komisja państwowego Izraelskiego Zarządu Starożytności (IAA) uznała, że przedstawione przez wybitnego znawcę inskrypcji semickich prof. André Lemaire’a oraz wydawcę Biblical Archaeology Review Hershela Shanksa „ossuarium Jakuba” zostało sfałszowane przez dodanie do niego kilku słów. Fałszerzem miał być Oded Golan, który dostarczył opinii publicznej zabytek.
Według komisji IAA fałszerstwami miało być również kilka innych starożytności, które wzbudziły sensację w ostatnich latach. One również wypłynęły na rynek antykwaryczny z tego samego źródła. Dyrektor IAA Shuka Dorfman ogłosił wtedy, że izraelscy zawodowi archeolodzy i nadzorujące ich służby wpadli na trop międzynarodowego spisku fałszerzy zabytków archeologicznych. „Odkryliśmy tylko czubek góry lodowej. Ta siatka obejmowała cały glob i wygenerowała miliony dolarów” – oznajmił Dorfman.
W miarę trwania procesu dowody oskarżenia stawały się coraz mniej oczywiste. Badania pod mikroskopem i testy chemiczne nie potwierdziły, jakoby patyna pokrywająca kontrowersyjne inskrypcje była wynikiem działań fałszerzy. Również kształt liter i sposób ich umieszczenia na zabytkach oraz kształt pęknięć i inne uszkodzenia dowodziły, według licznie przesłuchanych ekspertów, że artefakty mogą być autentyczne.
Prof. André Lemaire z paryskiej Sorbony, który wypatrzył „ossuarium Jakuba” w ogromnej kolekcji Odeda Golana oraz Hershel Shanks, który znalezisko opublikował, przez cały czas bronili autentyczności zabytków, zwłaszcza ossuarium.
Również inni specjaliści nie popierali zarzutów o oszustwo i sprzeciwiali się prasowej nagonce na archeologię biblijną, która przetoczyła się zwłaszcza przez liberalne media. Argumentowali, że nie można podważać znalezisk, tylko dlatego, że nie zostały znalezione podczas regularnych wykopalisk pod nadzorem państwowych służb. Bardzo wiele ważnych znalezisk (w tym Zwoje znad Morza Martwego) wypłynęło na rynku antykwarycznym lub pochodzi z nieznanego miejsca lub nawet z nielegalnych wykopalisk, co nie przekreśla ich wartości. Dotyczy to przede wszystkim zabytków dostarczanych przez Palestyńczyków.
Z czasem teza o wielkim spisku fałszerzy zabytków archeologicznych (o udział w którym podejrzewani byli nawet paleografowie André Lemaire i Ada Yardeni oraz Hershel Shanks) była traktowana coraz mniej poważnie. Wczoraj Sąd Okręgowy w Jerozolimie uznał, że nie ma na nią żadnych dowodów.
Najważniejszym zabytkiem było ossuarium, czyli skrzynka na kości zmarłych, na której znajduje się aramejski napis „Ya’akov bar Yosef akhui di Yeszua”, czyli „Jakub syn Józefa, brat Jezusa”. Prof. André Lemaire datuje ją na lata 60-te I wieku, a osobę w niej pochowaną utożsamia z Jakubem „bratem Pana”, wspomnianym w Nowym Testamencie. Jakub był przyrodnim bratem Jezusa, synem Józefa i Marii. Początkowo nie wierzył w mesjańską misję swojego starszego brata, ale – jak podaje Nowy Testament – po zmartwychwstaniu Jezusa przyłączył się do jego uczniów. Przewodził gminie chrześcijańskiej w Jerozolimie i najprawdopodobniej jest autorem jednego z biblijnych listów. Wspomina o nim również Józef Flawiusz, nazywając go „bratem Jezusa zwanego Chrystusem”.
Żaden z uczonych nie podważa starożytności i autentyczności samego ossuarium. Oded Golan, który jest właścicielem zabytku od lat 70-tych, został oskarżony o dodanie słów „brat Jezusa”. On sam twierdził, że jako Żyd nawet nie wiedział, że w Nowym Testamencie jest mowa o Jakubie, który był bratem Jezusa („Nie zdawałem sobie sprawy, że Bóg może mieć brata” – powiedział). Jako dowód autentyczności przedstawił zdjęcie z 1976 roku przedstawiające całość napisu. Poza tym na słowie „Jezus” znaleziono starożytną patynę. Golan został uniewinniony z zarzutu sfałszowania „ossuarium Jakuba”.
Inny ważny zabytek to czarna kamienna tablica, która zawiera 15 linijek tekstu starohebrajskiego. W inskrypcji judzki król Jehoasz (Joasz), który żył z IX wieku p.n.e. opisuje przeprowadzone przez siebie prace remontowe w świątyni w Jerozolimie, relacjonuje zbiórkę pieniędzy i wymienia materiały. Inskrypcja kończy się zwrotem: „Niech Jahwe uświęca swój lud z błogosławieństwem”.
Tekst na tablicy Jehoasza pokrywa się z opisami naprawy świątyni jerozolimskiej przez tego króla zawartymi w Księdze 2 Królów rozdział 12 oraz w 2 Kronik rozdział 24.
Tablica Jehoasza również wypłynęła na rynku antykwarycznym. Podobno została znaleziona na Wzgórzu Świątynnym, w miejscu gdzie obecnie stoi muzułmański meczet i zgodnie z umową izraelsko-palestyńską nie prowadzi się tam żadnych wykopalisk. Zawiera na sobie drobinki złota, które mogły powstać w czasie pożaru Pierwszej lub Drugiej Świątyni. Również dowody z zakresu językoznawstwa i paleografii nie potwierdzają tezy o fałszerstwie tablicy Jehoasza.
Innym branym pod uwagę zabytkiem jest wykonana z kości słoniowej rzeźba o wysokości 4,3 cm przedstawiająca owoc kwitnącego granatowca. Jest to najprawdopodobniej element berła, jak wskazuje otwór w podstawie. Berło nosi na sobie starohebrajski napis (zachowany częściowo), który André Lemaire odczytuje: „Należące do Św[iątyni Jah]we, święte dla kapłanów”, natomiast Nahman Avigad: „Święty dar dla kapłanów [w] Domu Jahwe”.
Zabytek datowany jest na VIII wiek p.n.e. Uważa się, że należał on do kapłana służącego w świątyni. Nazwa „dom Jahwe” (co prawda na zabytku niepełna) występuje często w Biblii jako określenie świątyni. Biblia wspomina też, że owoce granatu były częstym motywem zdobniczym w świątyni.
Nie znaleziono również dowodów na sfałszowanie innych zabytków, w tym dwóch ostrakonów. Jeden z nich to najprawdopodobniej kwit, który poświadcza zapłatę „trzech szekli (sykli)” do świątyni, nazywanej również BYT JHWH, czyli „dom Jahwe”. Jeśli zabytek jest autentyczny, byłoby to najstarsze (z IX wieku p.n.e.) potwierdzenie tego biblijnego zwrotu. Drugi ostrakon (datowany na VII wiek p.n.e.) znany jako „skarga wdowy” to list do urzędnika lub księcia od kobiety, której umarł mąż nie pozostawiając synów. Wdowa prosi o pomoc, a jej list zaczyna się zwrotem: „Niech Jahwe ci błogosławi w pokoju”.
Decyzja sądu jest bardzo ważnym wydarzeniem. Jak jednak zauważa Hershel Shanks, oddalenie oskarażenia o fałszerstwo nie dowodzi automatycznie, że wszystkie te zabytki są autentyczne. Dochodzenie będzie się nadal toczyć, ale nie na sali sądowej, a na polu nauki.
Archeologia biblijna 
Musisz się zalogować aby dodać komentarz.