Dwie pieczęcie, które potwierdzają księgę Jeremiasza

Związki między archeologią a Biblią nie zawsze są oczywiste, jednak czasem łopata archeologa ujawnia dowody, które w nadzwyczaj bezpośredni sposób potwierdzają prawdomówność Księgi Ksiąg.

Takimi dowodami są dwa małe odciski pieczęci pochodzące sprzed 2600 lat, które odkryła izraelska archeolog Eilat Mazar w Jerozolimie w roku 2005. Potwierdzają one historyczność dwóch urzędników królewskich, którzy według księgi Jeremiasza mieli wystąpić przeciw temu prorokowi tuż przed zburzeniem Jerozolimy przez Babilończyków.

Obecnie dwie odnalezione pieczęcie z imionami prześladowców Jeremiasza, a także inne znaleziska z Miasta Dawida, można oglądać na wystawie w audytorium College’u Herberta Armstronga w Edmond (Oklahoma, USA). Wystawa będzie czynna do 16 stycznia 2013 [EDIT – przedłużono do października 2014].

Pierwszą pieczęć Eilat Mazar odnalazła podczas wykopalisk w 2005 roku w części starożytnej Jerozolimy znanej jako Miasto Dawida. Mazar rozpoczynała właśnie sezon prac w ruinach budowli, które uważa za Pałac króla Dawida, gdy natknęła się na jednocentymetrowy gliniany odcisk pieczęci (tak zwaną bullę), na której widniał hebrajski napis z imieniem „Jehuchal ben Szelemijahu”, czyli po polsku „Jehuchal [lub Juchal], syn Szelemiasza”.

Na drugą pieczęć Eilat Mazar natrafiła zaledwie kilka metrów dalej badając tak zwaną Północną Wieżę Nehemiasza. W warstwie archeologicznej pochodzącej z okresu Pierwszej Świątyni, więc sprzed zburzenia Jerozolimy przez Nabuchodonozora, znalazła odcisk pieczęci noszącej imię „Gedaljahu ben Paszchur”, czyli „Gedaliasz, syn Paszchura”.

Ci dwaj mężczyźni wymienieni są w jednym miejscu w biblijnej księdze Jeremiasza. Byli to dwaj z książąt Judy, którzy zwrócili się do króla Sedekiasza, ostatniego władcy z dynastii Dawida w Jerozolimie, o uwięzienie i skazanie na śmierć proroka Jeremiasza. Nie podobało im się orędzie proroka, który zapowiadał zdobycie Jerozolimy przez Babilończyków i zagładę królestwa Judy. Król Sedekiasz uwięził Jeremiasza w cysternie, lecz na szczęście prorok nie stracił życia.

Wydarzenia te opisuje księga Jeremiasza rozdział 38. W wersecie 1 można przeczytać: „Lecz Szefatiasz, syn Mattana, i Gedaliasz, syn Paszchura, i Juchal, syn Szelemiasza, i Paszchur, syn Malkiasza, usłyszeli o słowach, które wypowiedział Jeremiasz do całego ludu”.

Archeologia potwierdziła zatem historyczność dwóch z wymienionych powyżej urzędników – Gedaliasza i Juchala.

Warto jednak wspomnieć, że nie są to jedyne postacie biblijne z okresu Pierwszej Świątyni, których autentyczność potwierdzają źródła epigraficzne odczytane z pieczęci.

Sporo imion znanych z Biblii znajduje się na 51 odciskach pieczęci, które odkopał Yigal Shiloh w latach 80-tych również w Mieście Dawida. Wśród nich są członkowie rodu Szafana, wpływowej rodziny sekretarzy królewskich. Na przykład znaleziono pieczęć „Gemariasza, syna Szafana”, również znanego z księgi Jeremiasza. W odróżnieniu jednak od tamtych dwóch urzędników, Gemariasz i jego syn Michajasz popierali proroka Jeremiasza (por. Jer. 36:10, 11).

• Na podstawie notki na stronie Biblical Archaeology Society (ang)

Zobacz też:

• Artykuł Eilat Mazar o pieczęciach w Biblical Archaeology Review (ang., subskrybcja)
• Notatka o bullach na stronie Miasta Dawida (ang.)
• Informacja o wystawie w Audytorium Armstronga (ang.)

Przeczytaj również wcześniejsze wpisy o pieczęciach znalezionych w Jerozolimie.

Edit: Poniżej filmik prezentujący wystawę pieczęci i innych zabytków z Jerozolimy:

A także zapowiedź musicalu w stylu broadwayowskim „Jeremiasz”, który uświetnił wystawę: